“ورمی کمپوست” محصول بلعیده و تجزیه شده مواد آلی توسط کرم‌های زباله‌خوار است. محصول دفع شده توسط این کرم‌ها نوعی کود را به وجود می‌آورد که از نظر عناصر، هورمون‌ها و آنتی باکتریال بودن بسیار غنی و قابل استفاده در تمام سطوح کشاورزی (باغی، گلخانه‌ای، مزارع سیفی‌جات و…) است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه سمنان، این کود که امروزه یکی از بهترین کودهای تولید شده در سطح جهان به شمار می‌رود، حدود 50 سال است که در کشورهای توسعه یافته جایگزین کودهای شیمیایی شده است.
ورمی کمپوست یا کود کرم، توسط کرم زباله‌خوار تولید می‌شود، به این ترتیب که کرم زباله‌خوار با بلعیدن مواد پوسیده آلی از طریق دهان، آن را وارد چینه‌دان کرده و در آنجا با آنزیم‌های گوارشی خود مخلوط و وارد سنگ‌دان می‌کند و در آنجا آنها را خرد و آسیاب کرده و هورمون‌های مورد نیاز آن جهت هضم بهتر اضافه می‌شود. در ادامه مقدار انرژی لازم بدن کرم از این مواد غذایی جذب شده و مابقی آن از طریق سیستم روده به صورت یک بسته غذایی کامل از عناصر میکرو، ماکرو، هورمون‌ها و اسیدهای آمینه در درون یک غشای ژلاتینی قرار گرفته و از روده خارج می‌شود که محصول خارج شده را ورمی کمپوست یا همان کود کرم می‌نامند.
به هر روی این کود مفید با وجود این‌که در سالیان اخیر در سطح انبوهی در کشور تولید می‌شود ولی متاسفانه به دلایلی و از جمله قیمت بالای تمام شده آن کمتر با استقبال کشاورزان و باغداران روبروست و از همین رو تولیدکنندگان آن با مشکلاتی روبرو هستند.
مصطفی رشمیان به عنوان اولین تولیدکننده کودهای کرمی در استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، یادآور شد: پایه و اساس ورمی کمپوست کود حیوانی است که توسط کرم زباله‌خوار فرآوری می‌شود.
وی گفت: این کرم می‌تواند هر ماده آلی به جز سنگ، شیشه، آهن و پلاستیک را فرآوری کند.
رشمیان با اشاره به مزایا و خواص کود ورمی کمپوست گفت: استریل بودن، عدم برخورداری از بوی بد و حساسیت، برخورداری از عناصر میکرو و ماکرو، دارا بودن اسید آمینه، اصلاح کننده ساختمان خاک، نگهدارنده رطوبت و قابلیت جذب آسان از جمله خواص و مزایای این کود است.
این تولیدکننده کودهای کرمی ادامه داد: استفاده از این کود باعث می‌شود 25 تا 70 درصد راندمان زمین زراعی و تولید محصول افزایش یابد. هم‌چنین کودهای کرمی ضمن برخورداری از توان دفع کنندگی آفات و حشرات، ماندگاری طولانی نیز دارند.
رشمیان با بیان این‌که این شرکت در مجموع سالانه 2 هزار تن کود تولید می‌کند، افزود: در صورت حمایت از تولیدکنندگان می‌توان میزان تولید را افزایش داد.
وی با اشاره به این‌که ترویج این محصول با وجود مزایای متعدد آن به خوبی انجام نشده است، گفت: با توجه به این‌که ورمی کمپوست یک صنعت بین بخش دامداری و کشاورزی است اگر حمایت‌های لازم از آن صورت نگیرد این صنعت نوپا از بین می‌رود .
وی با بیان این‌که شرکت‌های تولیدکننده تبلیغات گسترده‌ای به منظور جلب اطمینان خاطر کشاورزان برای استفاده بیشتر از این کود انجام داده‌اند، اظهار کرد: با این همه جهاد کشاورزی استان جز در بخش نمایشگاهی، حمایت خاصی از این صنعت نکرده است.
این تولیدکننده سمنانی تصریح کرد: اگر جهادکشاورزی استان از تولیدکنندگان این محصول حمایت‌های لازم را داشته باشد و بخش خصوصی نیز وارد گود شود، می‌توان به آینده تولید این محصول مهم کشاورزی امیدوار بود.
وی با اشاره به هزینه‌های تمام شده این محصول افزود: در حال حاضر قیمت تمام شده این کود در بخش عرضه، برای هر کیلو 400 الی 450 تومان است.
این تولیدکننده با اشاره به مشکلات پیش روی فعالان این بخش یادآور شد: مهم‌ترین مشکلات پیش روی این صنعت نوپا وجود شرکت‌های سودجو و عدم اطلاع مسئولین نسبت به این صنعت است.
رشمیان گفت: هدف ما تولید سالانه 5000 تن است ولی به علت وجود مشکلاتی که در روند تولید وجود دارد هنوز به اهداف خود نرسیده‌ایم.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات پیش روی این صنعت، وجود شرکت‌هایی است که تولیدکننده نیستند و به عنوان سرمایه‌گذار وارد این صنعت شده و تولید کرم را به صورت سبدی انجام می‌دهند.
یکی از مهم‌ترین گلایه‌های تولیدکنندگان این محصول که بارها بر آن تصریح کرده‌اند عدم حمایت جهادکشاورزی استان است. این تولیدکنندگان معتقدند جهادکشاورزی به واسطه ارتباط مستقیمی که با کشاورزان و باغداران دارد می‌تواند از طریق اداره ترویج کشاورزی و ارایه آموزش‌های لازم، کشاورزان را به مصرف بیشتر این کود و جایگزینی آن با کودهای شیمیایی راغب کند. انتظاری که به قول تولیدکنندگان این کود در سمنان، هم‌چنان محقق نشده است.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهادکشاورزی استان سمنان در همین ارتباط به برخی موانع پیش روی جهادکشاورزی برای پاسخ به این مطالبه تولیدکنندگان کودهای کرمی اشاره می‌کند و معتقد است: این وظیفه بر دوش جهادکشاورزی نیست.
PH بالا و قیمت بالا تنها عیب کودهای ورمی کمپوست
هم‌چنین علی مومن مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه سمنان با اشاره به برخی معایب این کود، گفت: مهم‌ترین معایب استفاده از کود ورمی کمپوست PH بالا و قیمت بالای آن است.
وی با بیان این‌که مصرف این کود، به خاک و نوع کشت آن بستگی دارد، افزود: کود ورمی دارای خواص و مواد آلی بیشتری نسبت به کود حیوانی است و مواد هرز آن کمتر است.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به این‌که این کود در عین حال بوی بد پوسیدگی را نیز ندارد، اظهار کرد: این کود جدای از این‌که بیماری و قارچ کمتری دارد، از لحاظ ترکیب غذایی نیز کود کامل‌تری است و از این رو استفاده از آن می‌تواند به افزایش تولید محصول بیانجامد.
وجود شرکت‌های هرمی سرمایه‌گذار، بزرگترین مانع توسعه کود ورمی کمپوست
وی با اشاره به این‌که شرکت‌های هرمی سرمایه‌گذار بزرگترین مانع پیشرفت و توسعه این صنعت بوده‌اند، گفت: این کود قیمت بالایی دارد و تقریبا قیمت هر یک تن آن 400 هزار تومان است و همین باعث شده کشاورزان و باغداران در سطح وسیع از آن استفاده نکنند.
وی افزود: این کود بر حسب آنالیز (موارد مصرف شده) و مقدار رطوبت آن، خریداری می‌شود و در استان ما اگر PH آن بالا باشد مصرفش کمتر نیز می‌شود.
وی افزود: استفاده از این کود به خاطر قیمت نسبتا بالای آن در سطح وسیع زراعت به صرفه نیست و از آن در گلدان‌ها و گلخانه‌ها به صورت ترکیبی استفاده می‌شود.
مومن خاطرنشان کرد: معمولا کسانی که گلخانه دارند خودشان نیز در این زمینه فعال‌اند و این کود را تولید و استفاده می‌کنند.
یک محصول برای تبلیغ و ترویج از سوی جهادکشاورزی باید استانداردهای لازم را داشته باشد
مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی جهادکشاورزی استان در پاسخ به پرسشی پیرامون گلایه تولیدکنندگان کودهای کرمی مبنی بر عدم حمایت و ترویج این محصول به خبرنگار ایسنا، گفت: با توجه به تنوع در کیفیت‌ها، اگر جهادکشاورزی بخواهد از محصولات شرکتی حمایت کند باید محصول موردنظر استانداردهای لازم را داشته باشد، چرا که اگر محصولی به کشاورزان توصیه شود ولی آنالیز و ترکیباتش به اندازه و استاندارد نباشد، کشاورزان ضرر می‌کنند.
وی با اذعان به این‌که حد و مرزی بین تبلیغ و ترویج وجود ندارد، افزود: ما در اداره ترویج کشاورزی بیشتر در حوزه‌های آموزشی فعالیت داریم، ولی شرکت‌ها و تولیدکنندگان این گونه محصولات بیشتر انتظار دارند ما به تبلیغ و ترویج محصولات و مصرف آن بپردازیم که انتظار درستی نیست.
مومن گفت: اگر موسسه‌های تحقیقاتی محصولی را تأیید کنند و استانداردهای لازم را داشته باشد تبلیغ آن از سوی جهادکشاورزی انجام می‌شود.
وی با اشاره به حمایت‌های جهادکشاورزی از راه‌اندازی چند گلخانه در استان، تصریح کرد: سازمان جهادکشاورزی استان این مهم را با هدف توانمندسازی زنان روستایی انجام داده، به طوری که هم اکنون در منطقه اعلاء سمنان و فولاد محله مهدیشهر به صورت خیلی محدود و در منطقه فرودگاه سمنان به صورت گسترده‌تر چندین گلخانه به این امر مشغول‌اند. ضمن این‌که هم در زمینه ارایه آموزش‌های لازم و هم در زمینه خرید تجهیزات، همکاری‌ها و حمایت‌هایی از این تولیدکنندگان صورت گرفته است.
بنا به گفته کارشناسان و متخصصین، این محصول و کرم‌ها سرشار از پروتئین، امگا3، اسیدهای آمینه و هورمون‌های فراوان است، به طوری که سطح امگا 3 آن از ماهی قزل‌آلا بیشتر و پروتئین آن تا حدود 3 برابر بیشتر از گوشت قرمز است.
به هر حال، همه این موارد و زیان‌های اثبات شده ناشی از استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی، ایجاب می‌کند که مسوولین امر برای توسعه این صنعت، ترغیب کشاورزان به استفاده از این کودها و هم‌چنین برای این‌که غذا و میوه و محصولات ارگانیک و سالم‌تر داشته باشیم باید به یاری این تولیدکنندگان بیایند و هرچه زودتر، زمینه استفاده بیشتر تولیدات این کرم‌های لولیده در هم را در جالیزها و مزارع این سرزمین فراهم کنند.
گزارش از: شهربانو خسروی،خبرنگار ایسنای سمنان
انتهای پیام
